Antitrust law

Antitrust law, veya rekabet hukuku, piyasada adil rekabeti korumak ve tekelci uygulamaları engellemek amacıyla uygulanan yasal düzenlemeler bütünüdür. Bu yasalar, işletmelerin piyasa hakimiyetini kötüye kullanmalarını önler, rekabeti artırır ve tüketicilerin çıkarlarını korur. Antitrust yasaları, özellikle büyük şirketlerin gücünü sınırlayarak piyasada daha fazla oyuncunun adil bir şekilde rekabet etmesini sağlar.

Antitrust Yasalarının Temel Amaçları

1. Tekelcilikle Mücadele

• Tekelcilik: Tekelci uygulamalar, bir şirketin piyasadaki tek veya en baskın oyuncu olarak, rekabeti engellemek için piyasaya giriş engelleri oluşturması veya fiyatları manipüle etmesidir.
• Piyasa Hakimiyeti: Antitrust yasaları, şirketlerin tekelci güce sahip olmalarını ve bu gücü kötüye kullanmalarını engeller.

2. Fiyat Sabitleme ve Piyasa Manipülasyonunu Önleme

• Fiyat Sabitleme: Şirketler arasında anlaşarak fiyatları belirleme veya rekabeti azaltıcı şekilde fiyatları kontrol etme uygulamaları yasaktır.
• Piyasa Manipülasyonu: Rekabeti bozan ve piyasa koşullarını manipüle eden herhangi bir davranış, antitrust yasalarına aykırıdır.

3. Birleşme ve Satın Almaların Denetimi

• Birleşmeler ve Devralmalar: Büyük birleşme ve satın almalar, rekabeti azaltabileceği için antitrust otoriteleri tarafından denetlenir ve gerekirse engellenir.
• İnceleme: Bu işlemler, piyasadaki rekabeti önemli ölçüde azaltıp azaltmayacağına göre değerlendirilir.

4. Rekabeti Kısıtlayıcı Anlaşmaların Önlenmesi

• Karteller: Şirketlerin aralarında anlaşarak piyasayı bölüşmesi, fiyatları sabitlemesi veya rekabeti azaltması gibi kartel faaliyetleri yasaktır.
• Rekabet Kısıtlamaları: Herhangi bir anlaşma veya iş birliği, rekabeti önemli ölçüde kısıtlıyorsa yasadışıdır.

Antitrust Yasalarının Örnekleri ve Uygulamaları

Amerika Birleşik Devletleri

• Sherman Antitrust Act (1890): İlk modern antitrust yasalarından biridir ve tekelcilikle mücadele ile fiyat sabitleme gibi rekabeti bozan uygulamaları yasaklar.
• Clayton Antitrust Act (1914): Sherman Yasasını tamamlar ve birleşmeler, devralmalar ile rekabeti kısıtlayıcı uygulamalara odaklanır.
• Federal Trade Commission Act (1914): Federal Ticaret Komisyonu’nu (FTC) kurar ve haksız rekabet uygulamalarını düzenler.

Avrupa Birliği

• Rekabet Kuralları (Madde 101 ve 102 TFEU): Avrupa Birliği içinde rekabeti koruma ve tekelcilikle mücadele amaçlı yasal düzenlemeleri içerir.
• AB Birleşme Düzenlemeleri: Büyük birleşme ve devralmaların rekabeti azaltmasını önlemek amacıyla düzenlenir ve Avrupa Komisyonu tarafından denetlenir.

Türkiye

• 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun: Türkiye’de rekabeti korumak ve tekelci uygulamaları engellemek amacıyla uygulanır.
• Rekabet Kurumu: Bu kanunun uygulanmasını denetleyen ve rekabet ihlallerini inceleyen kurumdur.

Antitrust yasaları, piyasada adil rekabeti sağlamak ve tüketicilerin korunmasını sağlamak için kritik öneme sahiptir. Bu yasalar, büyük şirketlerin piyasa üzerindeki gücünü sınırlayarak daha dinamik ve yenilikçi bir iş ortamı oluşturur.